Türkiye’de her yıl yüzlerce lise ve üniversite öğrencisi, Erasmus Öğrenci Hareketliliği Programı ile Avrupa ülkelerine gidip eğitim alıyor ve seyahat ediyor. Öğrenciler için, yurtdışına çıkmanın en cazip yollarından biri olan Erasmus Programı gerek Türkiye’den Avrupa’ya gerekse Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden Türkiye’ye hareketlilik sağlıyor. Bu hareketlilik kapsamında öğrenciler, değişim programı çerçevesinde gittikleri ülkedeki bir üniversitede, bir dönem veya bir eğitim – öğretim yılını geçirebiliyor. Kendi bölümlerini okuyabiliyor, o ülkeyi ve Schengen Vizesi kapsamında başka birçok ülkeyi gezebiliyor.
Öğrenciler, Erasmus kapsamında kaldıkları ülkede her ay düzenli olarak hibe (burs) da alabiliyor. Erasmus sınavında gösterdikleri başarı ile hibe kontenjanına giren öğrenciler, gittikleri ülkenin pahalılık durumuna göre aylık belirli bir miktar harçlık kazanabiliyor. Ancak birçok öğrencinin aklında, alacağı hibenin gideceği ülkede kendine yetip yetmeyeceği konusunda soru işaretleri bulunuyor. Özellikle Türk öğrenciler, Avrupa ülkelerinde Euro üzerinden değerlendirildiğinde ciddi miktarda paraya ihtiyaç duyuyor. Alınacak hibenin de bu açıdan yeterliliği soru işaretlerine yol açıyor.
Erasmus Programında Ne Kadar Hibe Alacağım?
Erasmus’a katılım gösterebilmek için öğrencilerin, her yıl düzenlenen Erasmus Öğrenci Değişim Hareketliliği yeterlilik sınavına girmeleri gerekiyor. Öğrenciler, dinleme ve okuma becerilerinin ölçüldüğü bir sınava tabi tutuluyor. Bu sınavdan 50 ve üstü olacak şekilde alınan puanlar, öğrencinin ülke ve okul tercihi aşamasına geçmesini sağlıyor. Aylık hibe yani geri ödemesiz burs kazanabilmek içinse sınavdan ortalama 80 – 85 puan kazanmak gerekiyor çünkü hibe kontenjanları sınırlı kalıyor. Erasmus’a hibe almadan da katılmak mümkün ancak Avrupa ülkelerinde geçerli para birimi olan Euro’nun Türk Lirası karşısındaki değeri göz önünde bulundurulduğunda programa hibesiz katılmak oldukça maliyetli.
Tercihte bulunulan ülkelerin ekonomik koşullarına ve pahalılığına göre hibe miktarları belirlenmiş durumda. “1, 2 ve 3. Grup Ülkeler” olarak kategorilendirilen ülkelerin aylık hibe oranları değişim gösteriyor. Ayrıca hibe oranları, her yıl değişebiliyor. Bu sebeple, tercihte bulunulan ülkeyi iyi belirlemek gerekiyor. Temel amaç yurtdışına çıkmak ise ve maddi imkanlar kısıtlı ise, ekonomik bir ülke ve hatta şehir belirlemek gerekiyor. Bunun aksine temel amaç nitelikli bir eğitim ve dolu dolu bir seyahat deneyimi ise ve maddi imkanlarda bir sınır bulunmuyor ise, 1. Grupta yer alan Avrupa ülkelerini ve özellikle başkentleri tercih etmekte fayda var çünkü akademik bir kariyere yönelik yüksek lisans başvurusu, bursluluk gibi imkanlar, bu grup ülkelerinin üniversitelerinde daha yaygın durumda.
Erasmus Öğrenci Değişim Hareketliliği Programı, Avrupa Birliği Eğitim Komisyonu tarafından yakın bir tarihte, Erasmus+ Programı olarak staj ve değişim programlarının tek bir çatı altında toplanmasından önce öğrencilere çalışma izni tanımıyordu. Bu sebeple öğrenciler, alacakları hibe ve ailelerinin desteği ile geçiniyordu. Ancak artık Erasmus+ kapsamında yer alan Erasmus Öğrenci Değişim Hareketliliği Programı ile öğrenci, gideceği ülkedeki bir şirket / işletme ile anlaşıp çalışma imkanına sahip. Çalışabilmek için ise o ülkenin yabancılar yönetmeliğine ve bürosuna başvurup izin konusunda süreci izlemeli ve başvuracağı şirketin, istediği pozisyonu barındırdığından emin olmalı. Sonrasında mülakat vb. prosedürleri başarıyla tamamlamalı.
Çalışma iznine rağmen birçok öğrencinin aklında, aylık olarak alacağı hibenin kendine yetip yetmeyeceği yönünde soru işaretleri mevcut. Bunun sebebi, alınan hibenin -özellikle Türk öğrenciler için- gidecekleri ülkede yeme-içme, seyahat, konaklama, sağlık masrafları gibi birçok kalemi karşılayabileceğinden emin olamamak. Aslında yurtdışından Türkiye’ye Erasmus kapsamında gelen öğrenciler için ödenen aylık 450 Euro gayet yeterliyken Türkiye’den yurtdışına giden öğrencilere verilen 450 – 500 Euro bandındaki hibe, orada yetersiz kalabilir. Dolayısıyla, Türk öğrenciler Avrupa ülkelerine Erasmus aracılığıyla eğitim almaya giderken ek gelir veya çalışma imkânı gibi birçok destekleyici unsura ihtiyaç duyabilir.
Erasmus+ programı kapsamında hem öğrenci hareketliliği hem de staj konusunda sağlanan hibeler aşağıdaki gibidir:
|
Ülke Grupları |
Misafir Olunacak Ülke |
Aylık Öğrenim Hibesi |
Aylık Staj Hibesi |
|
1. ve 2. Grup Ülkeler |
Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, İzlanda, Lihtenştayn, Malta, Norveç, Portekiz, Yunanistan |
600 EURO |
750 EURO |
|
3. Grup Ülkeler |
Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Romanya, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Türkiye |
450 EURO |
600 EURO |
Erasmus’ta Yol Hibesi Var Mı?
Erasmus programı kapsamında öğrencilerin gerçekleştireceği masraflardan biri yol. Yurtdışı uçak biletleri, transferler ve aktarmalar düşünüldüğünde kayda değer bir meblağa yol açabiliyor. Bu konuda öğrenciler, aylık Erasmus hibesinin yanında bir de yol masraflarının karşılanmasını talep edebiliyor. Bazı ülkelerin veya üniversitelerin, öğrencinin kendi ülkesinden konaklayacağı ülkeye gidiş mesafesine göre cüzi bir miktarda yol hibesi verdiği görülüyor ancak her ülke veya her üniversite yol hibesi vermiyor.
Erasmus Ödemeleri Nasıl Yapılacak?
Erasmus hibe ödemesi, öğrencinin programa katılacağı döneme ve ülkeye göre değişiklik gösterebiliyor fakat genel uygulama, hibenin program başladığı zaman verilmesi yönünde oluyor. Öğrenci Erasmus programı ile gideceği ülkede eğitime / staja başladığı vakit hibenin büyük bir kısmı (yaklaşık yüzde sekseni) öğrenciye peşinen ödeniyor. Güz döneminde başlayan öğrencilere ağustos – ekim arası, bahar döneminde başlayacak öğrencilere şubat – nisan arası ödeme yapılmaktadır. Bununla birlikte öğrencinin, derslere devam ve başarı durumuna göre de ödemenin geri kalanı sağlanabilmektedir. Yani öğrenci, derslerinde belirli bir başarı oranını gösterirse ve devamlılık sağlarsa, hibenin geri kalanını ülkesine döneceği vakit alabilmektedir.
Erasmus hibe ödemesinde aksaklıklar yaşanabiliyor ancak öğrenci, gecikmeli de olsa ilk ödemede hibenin çoğunluğunu ediniyor.
Erasmus sırasında, Türkiye’de Aldığım Burslar Kesilir Mi?
Yönetmeliğe göre Erasmus kapsamında hibe alıp yurtdışına giden öğrencilerin, başka herhangi bir kurumdan aldığı hiçbir burs kesintiye uğramamaktadır. Dolayısıyla öğrenci, gönül rahatlığıyla hibeye başvurabilir.
Erasmus Hibesi Geçinmek İçin Yeterli Mi?
Türkiye’den Avrupa ülkelerine hareketlilik sağlayan öğrenciler için, Türk Lirası’nın Euro karşısında uğradığı şiddetli düşüş göz önüne alındığında yalnızca hibe ile geçinmeye çalışmak oldukça zor. Kiralar, yeme – içme, seyahat ve sağlık masrafları gibi harcamalar karşısında verilen hibe oranı yetersiz kalıyor. 2021 yılı içinde güncellenen ve artış gösteren Erasmus hibesi yine de Türk öğrencilerinin masraflarını karşılamaya yetmiyor. Bu durumda programdan yararlanamayan, hibe kazansa dahi programa katılamayan veya mecburen ekonomik ancak niteliği nispeten düşük ülkeleri seçmek zorunda kalan öğrenci sayısı yadsınamaz. Son yıllarda Türkiye’de, Erasmus’a katılan öğrenci profilinin de git gide daraldığı bilinen bir gerçek. Sonuç olarak, Türkiye’den yurtdışına Erasmus yoluyla giden bir öğrencinin, çalışmadan veya güçlü bir aile desteği almadan Avrupa’da yalnızca hibe ile geçinebilmesi pek olası değil.
Erasmus Programına Hibe Almadan Katılabilir Miyim?
Erasmus programı, sınavdan 50 puan ve üstünün alabilmiş, not ortalaması 2.50 üstü olan her öğrenciye açık. Öğrenciler, bu şartları sağladığı taktirde ülke ve okul tercihinde bulunmaya hak kazanabiliyor. Yani programa katılabilmek için hibe alma gibi bir zorunluluk bulunmuyor. Ancak, öncelikle başarı oranını göz önünde bulunduran okulların kriterlerinin karşılayabilmek ve maddi açıdan bir destek alabilmek için hibe sağlayacak bir başarı oranına ulaşmak (ortalama 80 – 85 Erasmus sınav puanı ve minimum 3.00 not ortalaması) gerekiyor. Bu bakımdan, söz konusu kriterlere ulaşıldığı vakit hibeye başvurmamak için bir engel de kalmıyor. Yani başarılı bir öğrenci olarak Erasmus’a katılabilmek daha kolay iken hibe alabilmek ise daha da kolay hale geliyor.
Erasmus Öğrenci Değişim Hareketliliği Programı, Avrupa’nın her yerinden binlerce öğrenciyi her yıl eğitim ve seyahat için ağırlıyor. Öğrenciler, yurtdışı deneyimi ediniyor ve gelecek planlarını daha da zenginleştirerek hem akademik hem de çalışma hayatı için bir zemin hazırlıyor. Erasmus programı kapsamında başarılı öğrencilere sunulan hibe ise onlara mütevazı bir destek sağlıyor. Fakat yalnızca hibe ile Türk öğrencilerinin Avrupa’da geçinebilmesi pek kolay değil; çalışmak ve aile desteği sağlamak gerekiyor.
Erasmus programları konusunda daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçin.
